بهره وری از انرژی طبیعی در سقف متحرک

یکی از اصولی که بر سازه های همسو با طبیعت حاکم است قانون استفاده از حداقل انرژی برای بالاترین سطح بهره وری است و این که خود را در جهت استفاده بهینه از همه امکانات طبیعی تغییر می دهند و در مواردی نیز تهدید های طبیعی را به فرصت تبدیل می کنند.

با استفاده از این قانون و اصل محیطی می توان سازه های ساختمانی طراحی کرد تا حداکثر پایداری و انطباق بر طبیعت را داشته باشد. و راهکار بیولوژیکی، استفاده حداقل از مصالح است برای ایجاد بیشترین استفاده از فرم سازه ای که در واقع یکی از اصول مهم در معماری پایدار نیز می باشد.
در دهه های اخیر سقف متحرک جمع شونده و گسترش پذیر به دلیل قابلیت های آن ها در دستیابی به یک معماری انعطاف پذیر و پویا مورد توجه معماران و مهندسان قرار گرفته است. تطبیق پذیری با شرایط محیطی، کاهش مصرف انرژی، و نیز پاسخگویی مناسب به الزامات عملکردی یک بنا در جهت آسایش کاربران آن، استفاده از این گونه سقف ها را در فضای معماری افزایش داده است.
همچنین، با پیشرفت تکنولوژی در زمینه مصالح، استفاده از مصالح غشایی به عنوان پوشش و ترکیب آن ها با این گونه سقف ها به دلیل ویژگی های ذاتی آن ها از جمله سبک وزن بودن و انعطاف پذیری ، سبب افزایش قابلیت سقف متحرک شده است.
امروزه افزایش الزامات عملکردی به عنوان یکی از چالشهای مهم و اساسی در طراحی ساختمان ها می باشد. كارآيي  سقف متحرک در فضاهاي معماري با ابعاد بزرگتر از جمله فضاهاي ورزشي و تفريحي و استخرها بيشتر قابل مشاهده است. در اين گونه بناها در صورت استفاده از سقف ثابت، استفاده از وسايل مكانيكي جهت تهويه و نيز نورپردازي، سبب مصرف ميزان زيادي از انرژي الكتريكي مي شود. كاربرد سقف متحرک  در اين فضاهاي معماري سبب كاهش مصرف انرژي مي شوند. به طور كلي از برخي ويژگي هايي كه كاربرد بناهايي با سقف متحرك را روزافزون تر كرده هست مي توان به موارد زير اشاره كرد:
–  پيشرفت در تكنولوژي مصالح، افزايش نوآوري در طراحي سقف هاي متحرك را قادر ساخته است. كارخانجات مصالح با بهره گيري از تكنولوژي نوين، و توليد مصالح سبك وزن آلومينيومي و بافت هاي محكم غشايي سبب خلق معماري متحرك در اغلب فضاها شده اند.
– ويژگي هاي معماري متحرك، بويزه سقف متحرك، سبب انعطاف عملكردي در فضاي معماري و نيز افزايش برگشت سريع سرمايه مي شود. استاديوم ها، استخرها و ديگر فضاهاي ورزشي و تفريحي خواستار فروش بيشتر صندلي ها و بليط هاي خود در تمامي فصول سال هستند.

سقف متحرک شرايط استفاده از اين فضاهاي معماري در اقليم هاي متنوع و حتي در شرايط نامناسب جوي را ميسر مي سازد.
– ويژگي هاي معماري متحرك سبب افزايش مشاركت اين بناها در ايجاد معماري سبز و پايدار مي شود. تغيير شكل سبب استفاده چندگانه فضاها شده و اين عملكرد سبب نگهداري سازه، انرژي و منابع زميني مي شود.
–  قابليت استفاده چندگانه از ساختمان را براي عملكرد متنوع از بنا ايجاد مي كند. بهره برداري چندمنظوره از بنا از جمله عملكرد هاي ورزشي، تجاري و ديگر رويدادها سبب افزايش سرمايه مي شود.

در فضاهايي از جمله پارك هاي آبي و استخرها، كاركرد دوگانه استخر روباز و استخر سربسته، سبب كاهش انرژي به دليل استفاده از حرارت طبيعي، تهويه و جريان هوا در هنگام باز بودن سقف مي شود. همچنين سبب جذب بيشتر كاربران در اين سازه ها به سبب كاربرد آن در هواي آزاد مي شود.
از مهم ترين بخش در طراحي متحرک و گسترش پذير، انتخاب مصالح مناسب و بادوام به عنوان پوشش اين سقف ها مي باشد. ويژگي هاي پوشش سقف متحرك به دليل خاصيت ديناميكي و جنبشي سقف در حين حركت، با پوشش سقف معمولي تا حد زيادي متفاوت مي باشد. درنتيجه اين پوشش ها بايد داراي قابليت مناسب جهت باز و بسته شدن سقف و نيز تحمل بارها و نيرو هاي خارجي بويژه در حين حركت سقف ها را داشته باشند. استفاده از مصالح غشايي به عنوان پوشش سقف ها به دليل خصوصيات ذاتي منحصر به فرد آن ها، قابليت گسترش پذيري و حركت در سازه سقف متحرک را افزايش مي دهد. از سوي ديگر، پيش تنيدگي مناسب مي تواند سبب ايجاد اشكال منحني توسط اين پوشش ها شود.